APARDI SELLER SARANI

Ölüm qanadlarını Gülnarın üzerine gerdiyi
zaman o, Sultanım yanına çağırıb, gözlerinden
öpdü...
- Men gedirem, ezizim, - dedi, - günlerine qem
qalma. Bu qoca dünya ezelden beledir. Bilirem evleneceksen,
cavansan. Amma Saramdan muğayat
ol. Qoyma ögey ana sitemi çeksin. Eğer xoşbext
olsa, qebrimin üstüne gel... mene de.
... Soltanın derdi böyük oldu. Saçlarına den2
düşdü. Lakin o evlenmedi. Könlünü eziz
Gülnarının tek yadigarına bağladı.
Saranın süd anası bir qaşqa3
ceyran oldu. Ata,
. Arxasına şelleyib5
qoyun olardı'
dağ güllerinin arasında yatırtdi.
Sara ceyran südü eme-eme, qayalar arasında
qaynayan durna gözlü bulaqlardan su içe-içe bö-
yüdü, nazlı bir sona oldu.
Dağlar onun gözelliyine heyran qaldı, Çi-
çekler ona qibte etdi. Aşıqlar hüsnüne dastan dediler.
Sorağı ellere yayıldı. Igidler derde düşdü. Ay
dağlar arxasından boylanaraq ona baxdı, meftun
olııb, verem aldı... Güneş onu görmeye telesdi7
lakin rengi saraldı, geldi.
Soltanın derdi qaçdı. Kördü güldü.
Sara igidlere yoldaş, quşlara sırdaş oldu, cı-
dırlarda
ad açdı, ox atmaqda taysız
oldu.
Güneylerde oturan oba qocaları ona baxaraq:
- Qenirsiz10 gözeldir, - dediler...
İgidler vurgunu idiler. Qiz onlardan birini
seçcli: Xançobana könül verdi.
İgidler alaçıq tikdiler. İçini peleng derileri ile
döşediler. Aşıq çağırdılar. Meclis qurdular.
Xançobana toy eldiler.
Güneşden eşq emen xoş günler başladı... *
Ay doğdu. El yaylağa köçdü.
Xaııçoban sıldırım13 bir qaya başında oturub
tütek14 çalırdı. Yamaca yayılmış qoyunlar başlarını
sallayıb, onu dinleyirdi.
Muğan gözeli dağa çıxıb, Xançobana yanaşdı.
Boynunu büküb igidine baxdı. Baxişları hesretliydi.
Ay onun kederli üzüne solgun bir nur çileyirdi.
Çoban çalırdı...
Qızın yanağından mirvari
deneler yuvatianırdı.
Çoban çalırdı...
Qız qolunu Xançobanın boynuna doladı, başını
sinesine qoydu. Çoban soruşdu:
- Sene ne olub, gülüm?
Qız başım qaldırdı, yana-yana sevgilisine
baxdı:
- Sen yaylağa gedirsen, ezizim, - dedi, - bu ayrılıq
mene ağır gelir. Ele bil ki, biz bir de gö-
rüşmeyeceyik...
Çoban güldü.
- Derd çekme, gülüm, - dedi, - sene, dağ gül
leri ile beslenmiş gözel emlikler1
gerireceyem.
... Xançoban qoyunlarını desteleyib yola
düşdü.
Qız alası ile Muğanda qaldı. Yay2
işleri gö-
recekdiler. Qızıl sünbüller bİiecekdiilr. Lakin bir
gün hava tutuldu. Güneş buludlar arasında gizlendi.
Araz "qan-qan" dedi.
Yadelli bir şah doğma yurda bastqın etdi. Yolu
Muğandan düşdü. Sular kenarında bir peri gördü,
atının başını çekerek:
- Ey gözel, - dedi, - kimin qızısan?
Sara gözlerini şaha zilledi3
. Qürurla:
- Atama Soltan deyerler! - dedi.
Şah enir eldi. Soltan geldi. Şah ona müracietle:
- Men senin qızım özüme arvad elemek isteyirem,
- dedi.
Soltan üreyinden vuruldu:
- Ey şah! - dedi. - Onun yarı var!..
Şah "merhemet" gösterdi:
- Men seni dünya malından qane ederem, kişi.
Soltan acı-acı güldü:
- Ey şah! - dedi. - Dünya malı şahlara la
zımdır, bize bu azad çöller de besdir4
Şah qezebinden titredi. Qızı gösterib:
-Götürün! - dedi.
Yad eller Muğan güzelinin gerdenine dolandı.
Qızın dodaqlarından nagehanı bir seda qopdu:
-Ata!..
Ata, balası vurulmuş peleng5
kimi qıvrıldı. Giyerlerinde
odlu gürzeler süründü.
İmdad isteyen bir cüt qara göz ataya zü-
Ienmişdi6 Qiz yadlar elinde çırpınırdı. Ata yanırdı.
Üreklere od salan o yaralı ses bir de eşidildi:
-Ata!..
Bu zaman göyler qeyzle gurladı. İldırım çaxaraq
qoca dağın şiş tepesini parçaladı. Sular qayalara
çarparaq hiddetle seslendi. Dereler uğuldadı.
Muğan titredi. Onun gözeli gedirdi...
Tebietin qüdretli sesi ataya qalibiyyet yolunu
gösterdi. O, elini qaldıraraq:
- Dayanın, - dedi, - şaha bir sözüm var.
Hamı
bir an dayandı.
O zaman ata, balasını iki qolları arasına alaraq
çaya tulladı
. Sular öz hemdemini bağrına basıb,
sür'etle axdı. Ata, şaha baxaraq, müdhiş bir tebessümle:
- Sözüm bu idi, ey şah! - dedi.
Günler keçdi.
Oba qızları dağlara teref uçan quşlara baxıb
oxuyurdular.
Gedin deyin Xançobana,
Gelmesin bu il Muğana.
Muğan batıbdir al qana,
Apardı
seller Saranı,
Bir uca boylu balanı...